Recht op vergeving?

Daders en slachtoffers

Recht op vergeving? Dit is een moeilijke! Vier woorden, waarbij het belangrijkste "woord" wellicht het laatste is, het vraagteken.
Het doet me denken aan wat Hein Stufkens (spiritueel leraar, auteur, filosoof) "de hogeschool van de liefde" noemt (1).

De context van de vraag "Recht op vergeving?" is het seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk (RKK). Nogal wat priesters, daders en vooral niet-daders, vinden dat de slachtoffers hen moet vergeven wat zij aangedaan hebben. De niet-daders zijn erbij betrokken, alleen al omdat zij tot het instituut - de RKK - behoren en het instituut zelf dader is, dit opdat het seksueel misbruik in het systeem zelf ingebakken is. Het systeem zelf, de RKK, is ook dader, en wellicht de belangrijkste.

Moeten?

Terug naar de titelvraag: bestaat er zoiets als recht op vergeving? Naar mijn aanvoelen is het antwoord: nee. Het vraagt grote diepte om hier inzicht in te hebben.

Moet een mens vergeven? Moeten? Moeten is in strijd met vrijheid, de mens is vrij. Dit is een zeer hoge spirituele wet.

Vergevingsplicht? Er bestaat niet zoiets als vergevingsplicht.
Er wordt wel eens gevraagd "waarom komt God niet tussen? Waarom laat Hij dit gebeuren?". God, de Bron, of hoe je het ook noemt, respecteert altijd de vrijheid van om het even welk wezen. Ook alle hoog-spirituele wezens hebben de opdracht om zich aan de vrijheid van om het even welk wezen te houden (2).

Recht op vergeven is - naar mijn aanvoelen - niet iets dat uit liefde komt, maar uit het denken. Eén of andere hersenkronkel die vindt dat er zoiets als recht op vergeven bestaat. Wat zegt de bijbel hierover? De bijbel bevat twee delen: het Oude en het Nieuwe Testament. In het Oude Testament zijn er rechten en plichten, dit in steen gebeiteld, de tien geboden. Jezus heeft deze tien geboden niet afgeschaft, uiteraard niet zou ik zeggen (3), maar hij heeft er liefde boven geplaatst, op een bewustzijnsniveau hoger.

... En Jezus antwoordde hem: 
Het eerste van al de geboden is: 
Hoor, Israël! de Heere, onze God, is een enig Heere.
En gij zult den Heere, uw God, liefhebben uit geheel uw hart, 
en uit geheel uw ziel, en uit geheel uw verstand, en uit geheel uw kracht. 
Dit is het eerste gebod.
En het tweede aan dit gelijk, is dit: 
Gij zult uw naaste liefhebben als uzelven. 
Er is geen ander gebod, groter dan deze.
       Bijbel, Marcus 12:31 Statenvertaling 

"Er is geen ander gebod, groter dan deze" wil uiteraard zeggen dat recht op vergeving hieraan ondergeschikt is.

Waar is de liefde?

Eigenlijk draait het allemaal rond liefde. Wie voelt er liefde voor de slachtoffers? Hiervan is bij de RKK heel weinig te merken. Ik ken maar één priester die liefde voelt voor de slachtoffers, met name Rik Devilé. Er zullen er nog wel zijn.
Voor zover ik het zie is de voornaamste reden hiervoor dat theologen niet met liefde, maar met denken bezig zijn. Het denken van het hoofd staat vaak veraf van de liefde van het hart. Theologen, schriftgeleerden. Farizeeën?

Zonder liefde 
is er geen écht schuldbesef
(wel beredeneerd, onecht, schuldbesef). 

Geachte zondaar

Geacht? 
Mahatma Gandhi indachtig zijn alle mensen geacht,
van clochards tot presidenten,
van zondaars tot mensen die het rechte pad bleven volgen. 

Terloops: deze Hindoe (Gandhi) was een echte Christen. 

Jezus zei: bemin uw vijanden. 
Terloops: Jezus zei niet: heb geen vijanden, 
maar wel: bemin ze. 

Is een zondaar een vijand? 
Zijn zondaars vijanden? 
Lijkt mij een goed vertrekpunt. 
Bemin uw vijanden. 

Is het zondaar (enkelvoud)? Of zondaars (meervoud)?
Ze bestaan allebei: 
Zondaar: de RKK als systeem, als instituut. 
De Rooms-Katholieke kerk is zondaar. 

Zondaars: de honderden priesters die zwaar in de fout zijn gegaan. 
Deze priesters zijn zondaars. 

Penitentie

Even uit de oude doos putten: we hadden al het woord "zonde", compleet taboe, nu nog het woord penitentie. Dit is voor velen al geen taboe meer, het is één groot vraagteken, wat is dat voor iets?
Wikipedia:

De penitentie is een boetedoening in de vorm van gebeden of goede werken, die na de belijdenis en absolutie van de zonden in de biecht door de priester aan de biechteling wordt opgelegd. De priester legt naargelang de zonden een overeenkomende penitentie op.

Wie is biechtvader, rechter, voor de zondaar (zondaar, enkelvoud, de RKK als instituut)? Uiteraard niet de Rooms-Katholieke kerk zelf. Misschien kunnen de slachtoffers een jury samenstellen? Een idee!

Een idee wanneer ik jury zou zijn:
Als penitentie stel ik voor dat de RKK in quarantaine gaat, dit niet voor 40 dagen maar voor 40 weken, of zelfs voor 40 maanden. 40 weken - of maanden - boeken toe, kerken toe, alles toe.
Daarna zien we wel.
Tijd om te bezinnen, retraite. Veertig weken of veertig maanden is slechts een flits wanneer we bedenken dat de RKK reeds in de vierde eeuw doelbewust gekozen heeft voor de macht (4), wat machtsmibruik bijna insluit.

Na de zondaar - de RKK als systeem, als instituut - kunnen de zondaars aangepakt worden, de vele priesters die in de fout zijn gegaan. Wat met hen?

Vergeving

Vergeving is een inidividuele zaak. Er bestaat niet zoiets als "recht op vergeving". "Hartmensen" weten dit, "denkmensen" - waaronder theologen - weten dit niet.

Recht op vergeving?
         Daders en slachtoffers
         Moeten?
         Waar is de liefde?
         Geachte zondaar
         Penitentie
         Vergeving